مقدمه: باتوجه به افزايش روز افزون متقاضيان استفاده از ابدومينوپلاستي و عوارض خطرناک اين عمل و عدم انجام مطالعه اي جامع و مدون در مورد آن، تحقيق حاضر با هدف بررسي توزيع فراواني عوارض شايع ابدومينوپلاستي جهت کاهش و حذف اين عوارض به انجام رسيد.
نتيجه گيري: از آن جايي که عمل جراحي ابدومينوپلاستي يک عمل جراحي زيبايي محسوب مي گردد، قبل از اقدام به عمل بايستي عوارض عمل، به ويژه خطرات آن، براي بيماران به طور کامل شرح داده شود.
جراحی کلاسیک ابدومینوپلاستی یک روش جراحی برای بهبود شکل ظاهری شکم از طریق برداشتن چربی و پوست اضافی در ناحیه هیپوگاستر ، ترمیم نقص لایه عضلانی جدار شکم همراه با برش های وسیع میباشد . در مواردی که حتی این روش جراحی با مهارت صورت میگیرد پاسخ گویی بیماران امروزی نیست و مسائل و نارضایتی هایی را به همراه دارد که از جمله آن ها می توان به برجستگی بالای ناف ، برجستگی در طرفین خط برش ، برش های طولانی که تا پهلوها و گاهی پشت ادامه می یابد و عدم وجود گودی مناسب ناحیه کمر اشاره کرد . عمل جراحی ابدومینوپلاستی به منظور بهبود بخشیدن به شکل ظاهری شکم و براساس خصوصیات اناتومیک افراد انجام میشود که شامل لیپوساکشن تنها ابدومینوپلاستی محدود و ابدومینوپلاستی کامل با یا بدون لیپوساکشن میباشد . روش ها: در اين مطالعه توصيفي تحليلي، تمامي بيماراني که طي يک دوره ده ساله در بيمارستان هاي شهر تهران تحت عمل ابدومينوپلاستي قرار گرفته بودند، بررسي شدند. اطلاعات مورد نظر که شامل عوارض پس از عمل (خون ريزي، سروما، عفونت، نکروز پوستي، ترومبوآمبولي و آمبولي چربي) نيز بود، در يک چک ليست جمع آوري شد.
انجام شدن لیپوساکشن وسیع در اغلب مطالعات همراه با خطر نکروز قسمتی از فلاپ پوست شکم گزارش شده است .
شکم از نظر لیپوساکشن به نواحی کم خطر و پرخطر تقسیم میشود
در اغلب مطالعات موجود به خطرات تزريق محلول تومسنت و انجام شدن ليپوساكشن وسيع همراه با ابدومينوپلاستي كه شامل ايسكمي و نكروز پوست ميباشد اشاره شده است. عوارض عمل جراحي كلاسيك ابدومينوپلاستي عبارتند از: برجستگي ناحيه فلانكها و اپيگاستر، طولاني شدن خط برش و عدم ايجاد گودي مناسب كمر. هدف از اين مطالعه ارايه روشهايي بود كه بتوان در آن ليپوساكشن وسيع و بدون خطر ايسكمي را همراه با ابدومينوپلاستي انجام داد كه در نتيجه آن خط برش كوتاهتر شده و برجستگي در ناحيه فلانكها و اپيگاستر از بين خواهد رفت. در اين مطالعه روشي جديد جهت از بين بردن عوارض جراحي كلاسيك از طريق ليپوساكشن وسيع و بدون خطر ايسكمي در 56 بيمار كه طي 3 سال گذشته (از سال 1382-1379) تحت عمل ذكر شده قرار گرفته بودند، توضيح داده ميشود.
يافته ها: در اين مطالعه، 100بيمار مورد بررسي قرار گرفتند. ميانگين سني بيماران 34.3±8.5 سال بود. 23نفر (23 درصد) از اين بيماران مرد و 77 نفر (77 درصد) زن بودند. 2 نفر (2 درصد) از بيماران مورد بررسي مبتلا به عفونت در محل عمل، 3 نفر (3 درصد) دچار ايسکمي، 3 نفر (3 درصد) دچار هماتوم، 35 نفر (35 درصد) دچار سروما، 26 نفر (26 درصد) دچار کاهش حس در محل عمل، 20 نفر (20 درصد) دچار اسکار بعد از عمل و 20 نفر (20 درصد) نيز دچار ناهمواري در محل عمل شده بودند. در هيچ يک از بيماران آمبولي و ترومبوآمبولي مشاهده نشد. عوارض ياد شده در 37 نفر از اين بيماران (37 درصد) رخ داد و در 63 درصد آن ها هيچ عارضه اي وجود نداشت.
هدف از مطالعه حاضر ارائه روشی جهت انجام شدن لیپوساکشن وسیع و از بین بردن اشکالات ابدومینوپلاستی و کاهش خطرات این جراحی بوده است تا بدین ترتیب بدون نگرانی از خطر نکروز پوستی ، سطح وسیع تر و عمق بیش تری از چربی فلاپ باقی مانده پوست همگی را برداشت ، طول خط برش را کوتاه کرد و نازک کردن ناحیه اپی گاستر و افزایش گودی کمر را امکان پذیر نمود .
طی لیپوساکشن وسیع باید به این نکته توجه کرد که به خون رسانی پوست باقی مانده شکم اسیبی وارد نشود . بدین منظور در روش ارائه شده در این مطالعه پس از انجام دادن لیپوساکشن وسیع پوست شکم از ناحیه پوبیس تا ناحیه ناف بریده میشود و از این نقطه گزیفویید بریدگی ( دیسکسیون ) شامل تونلی به عرض حداکثر 8 سانتی متر خواهد شد تا به عروق پرفوراتور و خون رسان ناحیه زیردنده ای و بین دنده ای صدمه وارد نشود .
با استفاده از این روش ، خون رسانی مطمئنی در لبه های زخم ایجاد میگردد و می توان از محلول تومسنت بدون خطر ایسکمی استفاده کرد .
بدین ترتیب می توان با خون ریزی کم تر چربی بیش تری را اسپیره کرد .
همچنین پیشنهاد میشود که جهت لیپوساکشن از کانولای با اندازه کوچک تر از 4 میلی متر استفاده گردد . تا صدمه کم تری به عروق وارد شود .
نکته مهم دیگر در این روش تغییر وضعیت بیمار به حالت supine به proneاست که بدین ترتیب چربی فلانک ها از پشت و نیز از جلو ساکشن میگردد. و این عمل سبب میشود تا گودی طبیعی تری در ناحیه فلانک ها و کمر ایجاد شود و dog era کوچک تر و خط برش کوتاه تری شکل گیرد . از سوی دیگر حس شکم در ناحیه هیپوگاستر به دلیل دیسکسیون محدود کم تر مختل میشود . تغییر وضعیت بیمار طی جراحی تحت بیهوشی عمومی با مشکلات زیادی همراه است . بنابراین در تمام بیماران از بی حسی اپیدورال استفاده شد .
در این مطالعه 56 بیمار تحت عمل جراحی زیبایی ابدومینوپلاستی محدود یا کامل همراه با لیپوساکشن قرار گرفتند که 5 نفز از ان ها ( 2 مورد عمل ابدومینوپلاستی کامل و 3 مورد عمل ابدومینوپلاستی محدود ) معرفی میشوند .
روش جراحی بدین ترتیب بود که پس از بیهوشی اپیدورال ابتدا 1/5 تا 2 لیتر از محلول تومسنت در محل انجام شدن لیپوشاکشن تزریق میشود سپس بیمار در وضعیت خوابیده به شکم قرار میگرفت و با ایجاد برش عرضی به اندازه 2-3 میلی متر در ناحیه خط وسط کمر در سطح l4-l5 ساکشن فلانک ها توسط کانولایی به قطر 4 میلی متر و طول 30 سانتی متر صورت میگرفت.
در مرحله بعد بیمار به حالت خوابیده به پشت قرار میگرفت و ساکشن تمام سطح عمل شکم و پهلوها که شامل نواحی فلانک-اپی گاستر و هیپوگاستر بود انجام میشود . پس از پایان عمل ساکشن ، برش عرضی در ناحیه بالای پوبیس داده میشود که این برش با توجه به میزان افتادگی پوست مشخص میشود و معمولا از ant sup iliac spaine تجاوز نمیکرد .
بعد از این مرحله ، برش لوزی شکلی به طول 1 سانتی متر در اطراف ناف داده شده و پایه ناف تا حد فاشیای جدار شکم ازاد میگردد سپس چربی های قسمت تحتانی شکم تا ناحیه ناف به صورت بالای ناف تا لبه گزیفویید به صورت تونلی عرض کم تر از 8 سانتی متر ( کم ترین عرضی که میتوان عضله رکتوس را در این منطقه انجام داد ادامه می یافت
دقت در کم تر نگه داشتن عرض این تونل در ناحیه اپی گاستر و محافظت از عروق پرفوراتور اپی گاستریک در اطراف این تونل ضامن موفقیت در زنده نگه داشتن فلاپ و جلوگیری از ایجاد هر گونه نکروز در لبه های زخم میباشد . خون رسانی این فلاپ از طریق عروق بین دنده ای و پرفوراتورهای ناحیه اپی گاستر صورت میگیرد که قبلا به طور وسیع تحت لیپوساکشن قرار گرفته اند
در صورتی که عرض دیکسیون در ان ناحیه زیاد شود یا به عروق پرفوراتور اطراف ان اسیب برسد خون رسانی فلاپ پوست شکم کاهش یافته و احتمال نکروز وسیع یا منطقه ای فلاپ مطرح میشود . در این روش پس از ان که فلاپ کامل از فاشیای عضله رکتوس جدا میشود . نقض عضلانی با نخ نایلون لوپ صفر ترمیم میگردد . و جراحی به روش کلاسیک ادامه می یافت
در گروه دوم که تحت عمل جراحی ابدومینوپلاستی محدود قرار گرفته بودند مراحل عمل جراحی به همین ترتیب بود با این تفاوت که ناف دست نخورده باقی می ماند و تنها چربی و پوست کمی از زیر ناف برداشته شده و پس از ترمیم در این منطقه پوست بخیه میشود .
باید به این نکته اشاره کرد که منظور جلوگیری از DVT برای تمام بیماران مورد بررسی از دستگاه پنوماتیک با فشار متناوب و لباس های فشاری در ناحیه پا استفاده گردید .
عمل ابدومینوپلاستی اولین بار در سال 1899 معرفی شد و از ان پس روز به روزبر تعداد موارد انجام آن افزوده شد. هدف از انجام این جراحی ایجاد یک جدار شکم و ناف با ظاهر طبیعی ، بدون اسکار قابل مشاهده با حداقل اسکار و در نتیجه اصلاح وضعیت دیواره شکم است .
درجات متغییری از شلی پوست ، افزایش بافت چربی ، جدا شدگی عضلانی ، شلی عضلانی و دفورمیتی های ناشی از اسکار در نتیجه استریا ، در بین بیمارانی که جهت این عمل ارجاع شده اند ، مشاهده میشود.
ابدومینوپلاستی در محدوده وسیعی از بیماران با لیپودیستروفی متوسط تا چاقی زیاد قابل انجام می باشد .
تجمع مایع در جدار شکم ، عفونت نکروز پوستی ، واکنش نسبت به نخ ها ، اسکارهای هیپرترفیک ، باقیماندن بافت چربی در ایپگاستر، ترومبوز وریدهای عمقی و عوارض ریوی ، عوارضی بالقوه خطرناک در ابدومینوپلاستی هستند.
میزان کلی بروز عوارض 11% گزارش شده است که از این میان نکروز پوستی با شیوع 8% شایعترین عارضه بوده است . ایجاد عوارض به دنبال ابدومینوپلاستی با جنس ، سن ، نژاد ، شاخص توده بدنی بیمار قبل از عمل و مهارت جراح مرتبط می باشد . از طرف دیگر وجود عوارض زودرسی نیز در بیماران تحت عمل ، مشاهده میباشد . در یک مطالعه ، 18% بیماران از عوارض زودرس رنج می برند . با توجه به افزایش روز افزون متقاضیان استفاده از ابدومینوپلاستی و عوارض خطرناک این عمل و عدم انجام مطالعه ای جامع و مدون در مورد عوارض این عمل ، تحقیق در مورد عوارض شایع و انجام اقدامات پیشگیرانه جهت کاهش و حذف این عوارض ضروری به نظر می رسد .